© X. Larretxea. Con la tecnología de Blogger.

2024/01/20

Bideen zerrendara lotura.

Aspaldi ez nuela Eginon eskalatzen, eta gaur oraindik poltsikoan ditudan Antxon Gorrotxategiren bide horietako bat egitera animatu gara.

Bide polita. Ukitu basati batekin oraindik. Nabari da oraindik ez dela jende asko pasa. Ondo hornituta dago, soka jarrita duten arroka-zubiekin eta paraboltekin, baina ondo dator zinta batzuk eta fisurero eta Friends joko bat eramatea, aseguru finkoen artean auto-babesak jartzeko, aseguru batzuen artean "aire" apur bat baitago. Auto-babesak jartzeko aukera dezente dago bide osoan.

Bigarren luzea, ederra. Goitik behera pitzadura batek zeharkatzen duen plaka bertikal luze bat da. Luzeraren zailtasuna 5a/5b inguruan mantentzen da, 5c-ko tarte labur bat izan ezik (harri trinkoz osatutako plakatxo bat), baina tartetxo hori ondo babestuta dago (A0an egin daiteke). Luze horregatik bakarrik pena merezi du bidea egitea.

Jarraitzeko gogoarekin amaitzen da. Antxon Gorrotxategiren beste bide polit bat. Eskerrik asko hartzen duzun lanagatik.

R3tik ihes egiteko aukera dagoela ematen du. Hala ere ez genuen baieztatu.

Bideak duen eragozpen bakarra duen hurbilketa penagarria da. Baina dagoena da, hau ez da eskola bide bat. Mendian, askotan gozatu nahi bada, lehendabizi sufritu egin behar da. Horrela, gehiago gozatzen da.

 

Iristeko: Egino herrira hurbildu eta hortik Lezeko kobazulora. Autoa aparkaleku handia utzi.

 

Hurbiltzeko: Aparkalekutik irteten den pista hartu eta jarraitu monolitoetara iritsi arte. Pista utzi eta monolitoen azpitik igarotzen den bidezidorra hartu. Laugarren eta bostgarren monolitoen artean dagoen hartxingadi nabaritik gora egin. Igoera neketsua. Igoeraren amaieran, eskuinerantz jo, lepotxo lauso baterantz. Lepotik eskuinera (bidezidorraren aztarnak; hasieran nahiko landaretzarekin), haritz handi baterantz jo. Haritzera iristean, bidezidorra nabarmenagoa bihurtzen da, eta, hari jarraituz, berehala iritsiko gara bidearen hasierara. Autotik 50 bat minutu izan daitezke.

 

L1 (35 m, 6 seg., 4c). Erresalte labur batek erlaitz belartsu batean uzten gaitu, Bertatik lehen plakari ekiten zaio. Zertxobait pentsarazten duen pasagunetxoren bat duen plaka da. Gero, erresalte batzuek aurrekoa baino beste plaka laburrago, baina leunago batean uzten gaituzte. Plakak duen zulo handi batek gainditzen laguntzen du. Babesteko erraza den kanal-diedro labur batek bilgunean uzten gaitu.

L1bis (20 m, 1 seg., I). R1bisera oinez hurbildu. Airetiko zatia, baina lehen begiratuan ematen duena baino errazagoa. Hasieran, soka bat duen zuhaizti bat dago, eta besteren bat beste zuhaitzen batean jar daiteke (baina ez da beharrezkoa).

L2 (35 m, 8 seg., 5c). Auto-babesa ahalbidetzen duten pitzadurak dituen kanal moduko batek plaka lau batean uzten gaitu. Plakak eskuetarako lauza bat du, baina oinetarako gauza gutxi. Luzeraren eta bidearen zatirik zailena da. Ongi hornituta dago. A0n egin daiteke. Plakatxoa gainditu ondoren, pixka bat eskuinera jo eta gero pitzadura handira itzuli. Pitzadura handiari jarraitu, eta bukatzen denean, gure eskuinetara aurkituko dugu bilgunea. Arroka-zubi handi batez eta parabolt batez bidez egindako bilgunea.

L3 (40 m, 7 seg., 5b). Harmaila etzanak, non oraindik arrokarekin arreta izan behar den hasieran. Gero harri trinkoz osatutako bi horma txiki, ondo babestuak eta eskalatzen ondo uzten direnak. Pasagune fina azken aseguruan, baina A0n egin daiteke. Azken paraboltatik zeharkaldi horizontal bat egin behar da eskuinerantz, bloke handiaren azpitik igaro eta atzean bilgunea aurkituko dugu.

Bigarrenaren progresioa babesteko, ondo dator Friendsen bat bloke handiaren azpian jartzea. Bilgunetik posible ikusten da bidea ezkerretik uztea (baieztatu gabe).

L4 (30 m, 3 seg., 4c). Arroka trinkoko plaka laua da, eta pitzadurak ditu, eta horietatik ondo igotzen da. Lehen parabolt eta bigarrenaren arteko bavaresa pausotxoa eta azken paraboltetik irteteko pausoa. Gero, arroka trinkozko kanal etzan batek plataforma horizontal zabal batean uzten gaitu, non azken bilera dagoen.

 



Jaitsiera: Azor eta Usoaren jaitsieratik jaitsi daiteke, baina jaitsiera horrek murrizketak ditu. Gu Aitzandira igotzen den bide arruntetik jaitsi ginen.

Horretarako, bidetatik kanpo ibiliz, ezkerrerantz (mendebalderantz) egin behar da, gandor lauso batera iritsi arte. Gandor hori iparralderantz jarraitu behar da, bidezidor nabarmena aurkitu arte.

Bidea ezagututa, 50 bat minutu beharko ditugu autora itzultzeko. Bidea ezagutzen ez badugu, agian minutu batzuk gehiago beharko ditugu.

 

Materiala: 8-12 zinta + bilgunerako materiala. Friends eta fisurero joko bat eta zinta batzuk.

Arroka: Kareharria, oro har, kalitate onekoa. Igo ahala, hobetu egiten da.

Orientazioa: Hegoaldea.

Iraupena: 1h 30min

Nork irekia eta ekipatua: Antxon Gorrotxategi, 2021.

 

Cambiar idioma (Castellano)

2024/01/02

Bideen zerrendara lotura.

Plaka etzan segida batez osatutako bide oso erraza. Plaketako arroka, oro har, trinkoa eta kalitate onekoa da, baina hain etzanak direnez, normala da goitik erortzen den harri solte pixka bat izatea. Eskalada atsegina eta altuera sentsazio gutxikoa. Ongi hornitua.

Ez da espresuki egitera joateko bide bat, baina aukera ona izan daiteke eskalatzen ez duen jendea eramateko, luze ugariko bidetan entrenatzeko edo ikastaroak egiteko. Camarasa herri aldera dauden bistak, ederrak.

Bere orientazioa dela eta (hegoa), neguko, udaberriko edo udazkeneko egun eguzkitsuetarako bide aproposa. Guk 8ºC-rekin egin genuen, abenduko egun eguzkitsu eta haizerik gabeko egun batean, eta, egia esan, hotzik pasatu gabe, mahuka luzeko kamiseta batekin eskalatzen amaitu genuen.

Luzeak lotzeko aukerak daude. Guk L2+L3, L4+L5 eta L6+L7 lotu ditugu, baina beste konbinazio batzuk egon daitezke. Bilerak leku erosoetan.

Bidea Joan Ramon Segura-ren omenez  da.

Iristeko: Camarasa herrira hurbildu eta Sant LLorenç de Montgaira doan errepidea hartu. Zubia gurutzatuta eta, beste aldean, pista bat irteten da eskuinetara. Pista hori hartu eta 1,4 km jarraitu Tossalaren ertza gainditu arte. Auto batzuentzat aparkatzeko lekua dago. Pistak autoekin ibiltzeko egoera ona du.

Hurbiltzeko: Metro batzuk atzera egin eta horma bat aurkituko dugu. Bertan, urdinez margotuta, gezi bat eta bidearen izena (JR) ikusiko ditugu. Jarraitu geziei eta puntu urdinei. Hasieran, bideak goranzko joera txiki bat du. Gero ia horizontalean. Amaieran hasieran baino marka urdin gehiago daude. Bidearen hasieran, pintura urdinez, bidearen izena handiz idatzita aurkituko dugu. Ez du galerarik. Autotik 5-7 minutu dira.

 

L1 (30 m, 2 seg., 3c). Lehenengo 20 metroak kanal zabal batetik igotzen dira, ia oinez. Azken 10 metroak arroka trinkoz osatutako plakatxo batetik dira.

L2 (30 m, 4 seg., 4a). Plakatxo bat hasieran. Gero piramide forma duen plaka bat. Azken metroak plaka horren ezkerreko ertzetik egiten dira.

L3 (30 m, 5 seg., 4a). Arrapaletatik ezkerrerantz irten, gure ezkerretara ikusten den piramide formako plaka nabarmenerantz. Arroka trinkoz osatutako plaka polita. Plaka gainditu ondoren, 10 bat m horizontalean egin behar dira ezkerrerantz bilera aurkitzeko.

L4 (20 m, 4 seg., 4c). C handi bat eginez igotzen den plaka. Plaka polita, itsasgarritasunezko pasagunetxo txikiren batekin. Luze hau aurrekoak baino pixka zailagoa da.

L5 (20 m, 3 seg., 4c). Ezkerrerantz horizontalean irten, lurkara den zati erraz batetik (zuhaixka batean ipinitako zinta batekin babestuta dago). Gero, erresalteetatik, zuzen igo.

L6 (30 m, 5 seg., 3c). Ezkerrerantz irten eta plaka estu bati eraso. Hirugarren paraboltaren parean ezkerreko plakara pasa eta bertatik igo.

L7 (10 m, 2 seg., 4b). Harri trinkoz osatutako plakatxo batek azken bileran uzten gaitu. Jarraitzeko gogoarekin uzten zaitu.

 




Jaitsiera: Ekialdeko ertzari jarraituz (Camarasa alderantz doana). Mugarriak jarraituz pistara iritsiko gara (30 minutu inguru).

 

Materiala: 6 zinta + bileretarako materiala. Friendsak eta fisureroak ez dira beharrezkoak.

Arroka: Plaketan, harri trinko osatutako kareharria, baina harri solte pixka batekin.

Orientazioa: Hegoaldea.

Iraupena: 1h 30min

Irekia eta ekipatua: Lluis Olondriz eta Amadeo Ribes, 2022ko azaroan, J. Alcala, A Balasch eta R. Olivaren laguntzarekin.

 

Cambiar idioma (Castellano)

2023/12/18

Panticosako maparen bigarren bertsioa argitaratu eta berehala berrikuntza batzuen berri izan dut eta hona hemen maparen hirugarren bertsioa. Bertan Bachimañako aterpearen eta Panticosako Bainuetxeko Casa de Piedra aterpearen inguruetan dauden luze ugariko eskalada bideak agertzen dira.

Panticosako Bainuetxea eta bere inguruak udaran eskalatzeko leku aproposak bihurtu dira. Beste lekuetan beroagatik ezin denean eskalatu, hemen egun osoan eskalatzen uzten duen Pirinioetako freskotasuna aurkituko dugu. Goizez, zein arratsaldez eskala daiteke. Horri arrokaren kalitatea eta bideen zailtasuna (batzuk oso eskuragarriak) gehitzen badizkiogu ez da harritzeko egunetik egunera jende gehiago hurbiltzea leku honetara eskalatzea.

Nahiz eta blog honen helburua hori ez izan sarrerako beheko aldean eskola sektoreak edota kirol-eskaladako eremuak aipatzen dira. Ez dira boulder tokiak eta izotz eskaladako bideak sartzen.

Zerrendaren helburua norbanakoak aukeratu behar duen bide edo bideetan laguntzea. Bide desberdinak konbinatzeko aukera ere bada, bakoitzak horrela nahi baldin badu. Sektoreak goitik (Iparretik) behera (Hegora) eta ezkerretik (Mendebaldetik) eskuinera (Ekialdera) ordenatuta daude. Sektore bakoitzean, bideak ezkerretik eskuinera ordenatzen dira, dagokion horma aurrez-aurre begiratuta.

Sarritan iturri desberdinek bidearen zailtasun maila (derrigorrezkoa parentesi artean) eta luzera desberdinak aipatzen dituzte. Kasu horietan konfiantza gehiena ematen didan eta homogeneitate handiena eransten duen iturria aukeratu dut.

Fondo grisarekin agertzen diren bideak blog honetan deskribatuta aurkituko dituzu.

Zerrenda eta bertan dagoen informazioa Juan Fernández de Gamarrak eginikoa eta utzitakoa da. Eskerrak eman nahi dizkiot eginiko lana eta aportazioengatik.

 





Bide bakoitzari buruzko informazioa gehiago izateko (erreportajeak, mapakm topoak, argazkiak….) bideak ireki eta errepikatu dituzten web gune ugariaz gain, hurrengo liburuak kontsulta daitezke: 

- Enrique Villasur y Julio Armesto. Valle de Tena; las 50 mejores ascensiones. Ed.Barrabés, 2004. ISBN: 978-84-95744395.

- Julio Armesto, Salvador López y Juan Luis Salcedo. Panticosa; Guía de Escalada Deportiva. Ed.Barrabés, 2006. ISBN: 978-84-95744722.

- Collectif de la Maison de la Montagne de Pau.100 Plus belles voies des Pyrénées Occidentales.Rando Eds./Glenat, 2019. ISBN: 978-2-344-03203-9.

- LuisAlfonso. Valle de Tena. Ed.La Noche del Loro, 2021. ISBN: 978-84-122306-0-4

- Julio Benedé, Segis Martínez Majén, Luis Royo Naya, José Ángel Sánchez y Enrique Villasur. Casa de Piedra; recorridos para todos los niveles durante todo el año. Ed.Prames, 2009. ISBN: 978-84-8321-234-9.


Ideia bat izateko ere, hurbilketa eta itzuli batzuen denborak ere gehitu ditut. Aipatu behar dut denbora horiek gutxi gorabeherakoak direla “modu lasaian” eginikoak baitira.

 

IGOERA BATZUEN DENBORAK 

- Aparkalekutik 1º Muro-ra (5 min).

- Aparkalekutik Erreginaren Begiratokira (10 min).

- Aparkalekutik Molondro zubira (15 min).

- Aparkalekutik Llanos de Bozuelo-ko zelaietara (40-45 min).

- Aparkalekutik Pared de la Cascada-ra (1h 20 min).

- Aparkalekutik Pared del Tubo-ra (1h 10 min).

- Erreginaren Begiratokitik 2º Muro-ko bideetara (10-15 min, bidearen arabera).

- 1º Muro delakoaren amaieratik 2º Muro-ko bideetara  (8-12 min bidearen arabera).

- Llanos de Bozuelotik Picapiedra sektorera (15 min).

- Muro de la Cascada-ko bideen amaieratik Bachimañako aterpera (10 min).

- Aterpetik Palestrara (10 min).

- B bidegurutzetik Bachimañako aterpera (20-25min).


JAITSIERA BATZUEN DENBORAK 

- 1º Muro delakoaren amaieratik aparkalekura (10 min).

- 2º Muro delakoaren amaieratik GR-11-ra (10-15 min) eta hortik aparkalekura beste 15 min.

- Bozueloko bideen amaieratik Bozueloko zelaietara (10-15 min).

- Molondro amaieratik aparkalekura (30 min).

- Pared del tubo amaieratik B bidegurutzera (15-20 min).

- B bidegurutzetik A bidegurutzera  30-40 min. Eta hortik aparkalekura beste 30 min.

 

Kirol-eskaladako tokiak

(Juan Fernández De Gamarrak jasotako eta utzitako informazioa)

 

Sektoreak Iparretik Hegora ordenatuta daude; bertako bideak ezkerretik eskuinera aurrez-aurre begiratuta sektoreari. Ia denak ekipatutakoak dira.

Callejón (Prado Bozuelo izenarekin ere ezagutua)

5 bide (Akela, Enana y Morronguita, Flor de Hellín, La de los hombres mayores, Pichurrina)  IV eta V+ artean, 20 eta 25 m artekoak, Jesús Sainz-ek ekipatutakoak 2008an.

Bozuelo Este

-            Delantera (Lumiacha izenarekin ere ezagutua)

4       bide  (Alimoches, Buitres, Quebrantahuesos, Milanos) IVkoak,15 eta 20 m artekoak.

-            Trasera (bere orientazioagatik Bozuelo Oeste izenarekin ere ezagutua)

3 bide (Caesar Sanchez Sempervivens, Pascualita, Águilas)  V+/6a eta 6b artean, 10 m-koak.

Carl y Leny

14 bide (Espermateca, Steal the light, The sound of the sinners, TCM, Zángano, Pórfidos, En el camino, Jóven violado, Locura transitoria eta beste 5) 6b+ eta 8a artean, 10 eta 15 m artekoak, equipadas por E.Alonso, J.Iniesta, M.Machetti eta C.Álvarez ekipatuak, 2016 eta 2019 artean.

Primer muro (Casa de Piedra izenarekin ere ezagutua)

5 bide (Lirones, Armiños, Marmotas, Sarrios, Jabalí) IV eta V artea, 12 eta 15m artekoak, Felipe Guinda-k ekipatutakoan 1995ean.

Embotelladora

2 bide (Duros son los comienzos, El cacique)  6a-koak, 60 eta 30 m-koak. Santos Granado-k irekiak 2005ean, eta 12 m-ko 3 proiektu, hauek ere Santos Granado-renak.

 

Informazio gehigarria:

- Luis Alfonso. Valle de Tena. Ed. La Noche del Loro, 2021. ISBN: 978-84-122306-0-4

- Ayuntamiento de Panticosa: https://panticosa.es/deportes-y-ocio/escalada-y-via-ferrata/


Informazio erabilgarria duen beste post bat: viajandoenfinde.

Cambiar idioma (Castellano)

2023/12/10

Bide bitxia Javalambre inguruan. Aitzakia polita izan daiteke paraje polit hauek ezagutzeko. Bidea amaituta, herriarentzako ikuspegiak oso politak dira eta bere xarma dauka herria goitik ikusteak.

Plaka eta ezproi etzanetatik igarotzen da bidea. Lehenengo hiru luzeetan, harria kareharri zahar bat da, nahiko lurkara, eta bertan euste lekuren batekin edo besterekin arreta izan behar da. Ondoren, hurrengo luzeetan, harkaitzaren kalitateak hobera egiten du eta kareharri trinkoan bihurtzen da, eta horrekin gehiago gozatzen da. L1 eta L3 luzeetan, harkaitzak ematen duen lehen inpresioa oso ona ez bada ere, harkaitza, lurkara bada ere, lehen begiratuan ematen duena baino hobea da. Jendea pasa ahala, hobera egingo du.

Hori bai, L2an harkaitza oso apurtuta dago eta arreta izan behar da. Nahiz eta jendea pasa horrek ez duela hobera egingo uste dut, baina tarte labur bat besterik ez da. Luzearen gainerakoa oinez egiten da.

Zailtasunak lehenengo eta azken-aurreko luzeetan kontzentratzen dira. Lehenengo luzea plaka bertikal bat da, pitzadura baten laguntzaz igotzen dena. Lehenengo metroak ondo egiten uzten dira, baina bigarren zatian pitzadurak lur gehiago du eta finago ibili behar da. Azken-aurreko plaka oso mantendua da zailtasunean eta zertxobait makurtua kanpo aldera. Gainera, badu pausoren bat estutu beharrekoa.

Bere orientazioagatik, udetan goizez eta neguetan arratsaldez egiteko bide bat da. Oso ondo hornitua.

Iristeko: Camarena de la Sierra herrira hurbildu. Autoa uzteko 3 aukera daude (ikusi mapa).

Lehenengoa Javalambre kaletik sartzea da, "El Olmo" ostatu-jatetxean hasten dena kalea da. Jarraitu kalea bere amaieraraino. Hortxe hasten da San Mateo kalea. Autoa aparkatzeko leku ona da.

Bigarren aukera, Terueletik gatozela, autoa gure ezkerretara geratzen den lehenengo kalean uztea da. Molino kalea da. Kalea lasaia da eta autoa aparkatzeko leku asko ditu.

Hirugarren aukera autoa errepide zaharraren bidegurutzean uztea da. Herritik Teruelerako norabidean irtenda, herriaren irteeratik 600 bat metrora, errepidea bitan banatzen da. Eskuineko jaitsiera errepide zaharreko errepide zati bat da, eta oraindik autoz jaitsi daiteke. Bidegurutzean auto bat edo bi uzteko lekua dago. Aukera hori laburragoa da bidera hurbiltzerakoan, baina itzulera pixka bat luzeagoa egiten du.

Hurbiltzeko: Lehenengo aukera aukeratu badugu, "Mas de Navarrete" bezala seinaleztatutako pista batetik jaitsi behar da (mapako puntu gorriak). Jaitsi errepideraino pistatik eta hortik zubira. Errepide-zatia 350 m ingurukoa da.

Pistan behera, dorre elektriko batetik metro batzuk aurrerago bidezidor bat ateratzen da ezkerrera (puntu arrosak mapan), eta handik minutu pare bat laburtu ahal zaizkio jaitsierari. Pistatik garbiagoa eta erosoagoa da. Bidean behera aurreztutako denbora ez da ezer. Bakoitzak aukera dezala.

 


Bigarren aukerarekin, errepidetik jaitsi beharko dugu zubira iritsi arte (puntu urdinak mapan). Ia ez dago zirkulaziorik eta azkar jaisten da. Gutxi gorabehera 1 km eta denboraz 15-20 min dira. Hirugarren aukerarekin ere errepidetik zubira jaitsi beharko dugu.

Behin zubian, Teruel aldean, bidezidor bat jaiotzen da. Hasieran, errekastoaren ertzetik doa (2 mugarri zurien ondotik igaroko gara). Gero, bidezidorrak gora egiten du eta hartxingadira iristen da. Bidezidorraren trazari eta mugarriei jarraituz, bidearen oinarrira iritsiko gara (10 bat minutu zubitik). Bide zuzena aurkitzeko behar dugunaren arabera, hurbilketa 2-3 minututan luza daiteke.

(**) Erreferentziaren batean irakurri dut bidea laburtu daitekeela mapan kolore urdin argiz markatutako puntuetatik.  Bidezidor arrastoak eta mugarriren bat aurkituko eta jarraitu beharko dugu. Ez egin hori. Tarte urratzailea, arantza ugari dituena eta oso deserosoa. Denbora irabazi baino gehiago, galdu egiten da. Gu hortik sartu ginen eta gaizki ibili ginen.

 

L1 (25 m, 13 seg., 5b). Plaka bertikal pitzatua. Zuhaixkaraino ondo igotzen da. Gero, sabairaino, pitzaduratik jarraitu behar da, baina tarte horretan lur gehiago du, eta gainera harkaitzak ez du horrenbesteko konfiantzarik ematen. Sabaia gainditu (hobe eskuineko aldetik) eta gainean dagoen plakari ekin. Arroka etzaneko tarteetatik, R1 bilgunera iritsiko gara (ipuru handi batean).

L2 (15 m, 1 seg., 3b). Arrapala lurtar bat oinez igo eta parabolt batekin babestutako zalantzazko arroka duen haitz-irtengune bati eraso. Irtengunea saihesteko aukera egon daiteke, eskuinaldean dagoen arrapala lurtarretik igota.

L3 (25 m, 9 seg., 4b). Arroka zimurtsua duten erresalteak hasieran. Arroka ez da txarra, baina arreta jarri behar da. Gero ezproi txiki bat, bi erresalterekin. Luzearen pasagune gogorra (gradua ematen diona) bigarrenean dago. Gero, oinez igotzen den ezproi etzan batek bilerara iritsiko gara.

L4 (20 m, 3 seg., 3c). Bileraren eskuinaldean dagoen plakatxotik igo. Ondo babestutako erresalte batek jarraitzen dio. Luzearen gainerakoa (erdia) oinez igotzen da ezproi oso etzan batetik.

L5 (20 m, 5 seg., 4c). Harri trinkoz osatutako plaka bertikala, eskuinera pasatzeko pasagune txiki batekin. Gero, ezproi etzan batek eta ezkerretara okertutako plaka batek bilerara eramango gaituzte.

L6 (25 m, 10 seg., 5c). Helduleku onak dituen lehen hormatxo batek plaka bertikal handiaren azpian uzten gaitu. Bide osoko zati giltzarria da. Harri trinkoz osatutako plaka bertikal luzea, denbora guztian apur bat kanpo aldera botatzen duena. Zailtasuna mantendua da eta estutu beharreko pasaguneren bat badu. Bilera plakaren irteeran dago. Jarraitu dezakegu eta 10 metro eskasera dagoen hurrengo bileran bildu.

L6bis (10 m, 0 seg.). Ezproi lurkara eta etzana, oinez igotzen dena.

L7 (25 m, 5 seg., 5a). Erlaitz handi batek banatzen dituen bi plaka handiz osatutako luzea. Lehenengo plaka ondo igotzen da, hanketarako eta eskuetarako helduleku onak dituelako.

Bigarren plakara igotzeko bere sarreran estutu beharreko pasagunetxo bat du. Parabolt batez babestua dago. A0an tranpeatu eta egiteko aukera dago. Gero, lehenengo plakaren antzekoa den plaka batetik igotzen da (agian pixka bat zailagoa). Bilera gailurrean, altzairuzko kable handi bat duen bloke handi batean.

Begiratokira hurbildu besterik ez dugu egin behar ertz motz baina airetiko bati jarraituz. Erraza da.

 





Jaitsiera: Gazteluko bideari jarraituz. Herriaren ikuspegi politak goitik ikusita.

 

Materiala: 14 zinta + bilgunerako materiala. Friendsak eta fisureroak ez dira beharrezkoak.

Arroka: Kareharria (lehen hiru luzeetan trinkotasun lurkara du).

Orientazioa: Mendebaldea.

Iraupena: 2 h 30 min

Nork irekia eta ekipatua: Carlos Budria, Javier Blasco eta José Manuel Plumed, 2019ko uztaila.

 

Cambiar idioma (Castellano)

 

2023/11/24

Leku eder eta lasai batean kokatutako bide polita eta eskalada mota ugari aurkezten dituena. Jiloca lautada aldera dauden bistak, ikusgarriak. Harkaitz oneko bidea eta oso ondo ekipatutakoa.

Zailtasunak L1eko plaka lauan, L3ko bigarren diedroan eta L4ko bigarren plaka pitzatuan daude. Dena den, pixka bat luzatuz gero, zailtasun horiek guztiak A0n konpon daitezke. Behetik ikusita, badirudi txapa gehiegi daudela L1eko plakan, baina gero, lanean sartuta, eskertzen da hor egotea. Lehen luzearen plakari 5c ematen diote, baina 6a izan daiteke.

Harritxo solte ugari dago L2an, baina ez du enbarazu egiten. Hori bai, behean jendea badugu, kontuz ibili ezer ez botatzeko. Soka-lagunarentzat ez dago arazorik, harri erorketaren aurrean R1 babestuta baitago.

Bidea prest dago rapelatua izateko, baina oinez ere jaitsi daiteke. Bidea amaituta, merezi du gailurrera igotzea (puntu geodesikoa) eta paisaiaz gozatzea.

Bidearen izena Grupo Alpino Javalambre (G.A.J) taldearen omenez.

 


Iristeko: Torremocha de Jiloca herrira hurbildu eta Peña Palomerara doan pista hartu. Pistako lehen zatia oso egoera onean dago autoentzat eta bigarrena nahiko ondo.

Lehenik, A-23 autobiaren gainetik igaroko gara. Zuzen jarraitu eta abeltegi baten albotik igaroko gara. Zertxobait aurrerago bidegurutze bat aurkituko dugu. Ezkerrera hartu (gehien erabiltzen den bidea dela nabari da). Ehunka metro aurrerago beste bidegurutze bat. Kasu honetan, eskuinera hartu. Bidegurutze horretan, ferrata adierazten duen kartel bat ikusiko dugu. Pistatik igo, ehiztarientzako aterpe irekiaren albotik igaro (kanpotik oso egoera onean ikusten da) eta kilometro pare bat gehiago jarraitu ferrataren aparkalekua aurkitu arte (aparkaleku-zutoin batekin adierazita).

 


Hurbiltzeko: Peña Palomera aldera igotzen den bidexka hartu. Ferrataren hasierara iritsiko gara, eta aurrerago, eskuinera, bidearen hasiera dago. Guztira, autotik, erritmo lasaian, 25 minutu inguru beharko ditugu.

 

L1 (25 m, 13 seg., 5c/6a). Emeki ezker aldera igotzen den eta itsasgarritasunezko pasagune finak dituen plaka teknikoa hasieran. Oinekin eskalatzekoa da. Azken metroak harri trinkozko ezproi etzan batetik, eskuetarako gauza gutxirekin, baina etzana. Bilgunea bloke handi baten azpian, katez elkartutako bi paraboltez osatua.

L2 (25 m, 10 seg., 4b). Bileratik irten bezain laster, erresalte txiki bat. Gero arrapala luze eta etzan bat. Nahiko harritxo solte dago, baina ez du molestatzen.

L3 (30 m, 10 seg., 5a). Arrapala etzanez edo ezproitxoen bidez banandutako bi diedro laburrek osatzen dute luzea. Diedroak oso ondo ekipatuta daude. Lehenengoak helduleku onak ditu, eta hankak ondo irekiz, ondo igotzen da. Bigarrena, lehenengoa baino pixka bat zailagoa da, pixka bat gehiago estutu behar da, baina ondo igotzen da.

L4 (35 m, 14 seg., 5c). Pitzadurak dituzten bi plaka. Lehenengoak ondo igotzen uzten du. Bigarrena zailagoa da. Eskuak pitzaduretan ongi trabatzen jakin behar da. Gero ezproi bertikal labur batek ezproi etzan batean uzten gaitu. Azken metroak helduleku onak dituzten harmailetatik egiten dira.

 




Jaitsiera: Hiru aukera daude. Lehena rapelatzen jaistea da. Bigarrena, pistan behera oinez jaistea. Aukera honetan mendi osoari buelta ematen zaio eta kotxera itzultzea luzea da (1h 25 min inguru). Presarik ez badugu eta inguruneaz gozatu nahi badugu (guk oreinak ikusteko aukera izan genuen) aukera ona da hori. Hirugarren aukera ferrataren jaitsierako bidetik jaistea da (pintura puntu gorriak). Ez dakit zenbat denbora behar den zehazki, gu ez baikinen hortik jaitsi, baina aipamenen batean ikusi dut 35-45 min izan daitezkeela. Jaitsiera aldapatsua da eta, tarte batean, jaitsiera babesteko kablea du. Zailtasun horiek gaindituta, bidea erosoagoa omen da.

 

Materiala: 14 zinta + bilgunerako materiala. Friendsak eta fisureroak ez dira beharrezkoak.

Harri mota: Kareharria.

Orientazioa: Hegoaldea/Hego-ekialdea.

Iraupena: 1h 45min

Nork irekia eta ekipatua: Javier Blasco eta Carlos Sanjuán, iraila 2018.

 

Cambiar idioma (Castellano)

2023/11/10

Bide polita. Ongi ekipatua eta azkar egiten dena. Udaberriko eta udazkeneko goiz eguzkitsuetarako edo udako arratsaldeetarako egokia.

Zailtasun puntualak dituen bidea da, graduz justu ibiliz gero tranpa egin eta A0 moduan egin daitezkeenak. Bat lehen luzean dago. Bigarren asegurura "igotzeko" euste leku txikietatik tira behar da eta estutu egin behar da. Bigarren zailtasun aipagarria bigarren luzearen hasieran dago. Bertan, sabel bat dago, eskuetarako bi euste leku onekin (baina pixka bat altu daudenak) eta ia ezer ez oinentzako. Bidearen gainerakoa gozatzekoa da. Azken luzea, ederra. Luze horregatik bakarrik merezi du bidea egitea. Ez da oso luze zaila, baina zailtasun nahiko mantendua du eta pasaguneak nola ebatzi pentsarazten dizkizu. Luze honetako arroka primerakoa da. Bigarren luzearen azken herena ere oso polita da, euste leku onez betea.

Bidea prest dago rapelatua izateko, baina hobe da oinez jaistea (nik uste dut azkarragoa dela; gehienez 15 minutu dira).

 

Iristeko: Calcena herrira hurbildu eta autoak uzteko dauden guneetako batera hurbildu eta bertan aparkatu.

Hurbiltzeko: Bidearen oinarrira hurbildu. Autoa utzi dugun lekuaren arabera, 3 eta 5 minutu arteko denbora beharko dugu.

 

L1 (30 m, 9 seg., 5b). Plaka etzana hasieran, eta, ondoren, plaka bertikal labur bat. Euste leku txikiak, oinetarako egokia den erlaitz batera igotzeko, baina tranpa egin eta A0an egin daiteke. Zeharbide batetik ezkerrerantz jarraitzen du, harkaitz handiaren azpitik. Gero, babaresa zati labur eta polit batek harri trinkoz osatutako plaka etzan batean uzten gaitu. Azken plaka hori oso ondo igotzen uzten da.

L2 (25 m, 9 seg., 5c). Bilgunetik ateratzeko pasagune fin bat duen sabela. Eskuetarako euste leku on bat dago eskuinean (eta gero beste bat ezkerrean), baina oso altua izan behar da haietara iristeko. Altuera normala edo txikia izanik, bileran dagoen zuhaitz txikiarekin lagundu beharko gara. Trantsizio-tarte batetik jarraituz (erresalteak) plaka bertikalera iritsiko gara. Plakak pasagune fin baina laburra du eta bertan garrantzitsua da oinak ondo jartzea. Luzearen azken herena, helduleku asko eta onak dituen plaka etzanago batetik egiten da. Bilera deseroso samarra.

L3 (25 m, 9 seg., 4c). Bileratik zuzen gorantz irteten diren parabolt lerrotik ez irten.

Zeharbide horizontala ezkerrerantz, lurrezko erlaitz batetik. Gero plaka, plaka eta plaka gehiago. Hasieran, ezkerreko joera txiki batekin. Gero dena zuzen. Arroka trinkoko harmailek eta azken erresalte labur batek azken bileran uzten gaituzte.

 




Jaitsiera: Ikusi hurrengo sarrera.

 

Materiala: 9 zinta + bileretarako materiala. Friendsak eta fisureroak ez dira beharrezkoak.

Harri mota: Kareharria.

Orientazioa: Ekialdea/hego-ekialdea.

Iraupena: 1h 15 min

Nork irekia eta ekipatua: Carmelo Torrijo eta Juan Nadal, 2004.

 

Cambiar idioma (Castellano)

 

2023/10/31

Azkenean, hirugarrenean, bidea egitea lortu dugu. Aspalditik nituen bide honetako erreferentziak (1993ko edizioko Vadielloren liburukoak), eta aspalditik neukan zorroan. Bide honetan itsasgarritasunezko plaken gaineko eskalada da nagusi, sabeltxo edo konkordura askorekin. Vadielloko arroka bereizgarriarekin, txitxirio tamainako harritxoez osatutakoa, ez dakizu hartzen duzun horrek edo oina jartzen duzun horrek eutsiko zaituen edo apurtuko den eguna izango den. Hori gehi aseguru batzuen artean dagoen urrutiratze nabarmenek, ia denbora guztian tentsioz eskalatzea eragiten dute. Ez da eskalada lasaia.

Egitera joan ginen lehen aldian (duela hilabete batzuk), jaitsi egin ginen. Txitxirio tamainako harritxo horiek ez ziguten konfiantza handia ematen. Bigarrenean (93ko edizioko erreferentzia zaharrari jarraituz) gehiegi egin genuen eskuinera eta "Conjura de los necios" bidean sartu ginen. Hasieran ondo gindoazela uste genuen, baina bigarren luzearen goialdean ikusi genuen hura ez zela ez bosgarren zailtasunezko bidea. Hirugarren luzeak baieztatu zigun ez geundela bidean. Azken sabela (6b+) eskuinetik saihestu eta "Lola" bidearen azken luzetik (6a) irten ginela uste dut.

Hirugarrenean bai, bidea egin dugu. Gakoa L1ean dago. Bosgarren paraboltaren ondoren, dena zuzen igo behar da. Egia esan, gauzak ez du asko animatzen zuzen igotzera, ez baita asegururik ikusten eta eskalatu egin behar baita. Gainera, goian eta eskuinean ikusten den "Conjura de los necios"  bidearen lehen bileraren tentazioa dago. Ba ez, dena zuzen igo behar da. Mini-sabeltxo batean pultsazioak berreskuratzen lagunduko digun parabolta aurkituko dugu.

Beraz, bide serioa dela esan daiteke, aseguruen artean eskalatu beharrekoa. Behetik irekitako bide klasikoetan, aseguruak jar zitezkeenean eta eroso samar zeudenean jartzen ziren. Imajinatzen dut berriz hornitzean filosofia horri eutsi zitzaiola.

Horrez gain, bi pasagunetan adi ibili behar da. Lehenengoa R1etik irten bezain laster dago. Plakara igotzeko pasagune fin bat dago, oinez fidatzekoa eta eskuetarako gauza gutxirekin. Eroriz gero, baliteke bigarren faktoreko erorketa batetik hurbil ibiltzea. Parabolt baten falta sumatzen da (beste ezer baino gehiago erorketa-faktorea kentzeko). Bigarrena R2tik irtetean dago. Sabel handi bat da, non ez dagoen ezer (eta ezin da ezer jarri). Metro batzuk eskuinera egin behar da eremu errazago bat aurkitzeko eta gainean dagoen plataforma handira igo ahal izateko. Pasagunea fina da eta arriskutsua, erorikoa oso txarra baitu. Bigarrenarentzat ere arrisku samarra da; izan ere, lehen asegurua bileraren bertikaletik oso ezkerrera geratzen da, eta erortzeak pendulu handi bat egitea suposatzen du.

Aseguruak oso ondo mimetizatzen dira harkaitzarekin, eta adi ez bagaude baten bat pasa dezakegu. Uste dut zeuden guztiak aurkitu genituela, baina ezin du ehuneko ehun batean ziurtatu.

Vadiellok eskaladarako mugak edota debekuak dituzten eremuak ditu. Kontsultatu esteka honetan.

 

Iristeko: Vadiellora hurbildu eta autoa Canal del Palomoko aparkalekuan utzi.

Hurbiltzeko: Ezkerretik irteten den bidezidorrari jarraitu errekari eta hormen oinarriari jarraituz. 4-5 minututan burdinbidearen hasieran egongo gara (bidea hasten den lekuan).

 


L0 (20 m, 7 seg., 4b). Zatitxo bertikala, burdinbidearekin bat datorrena. Burdinezko euste lekuak erabiliz igo daiteke, edo eskalatuz. Hobe bigarren aukera (bizi-kablearen aseguru-guneetan aseguruak jarriz). Plaka etzan batean, rapelatzeko bilera batera iristean (2 parabolts + 2 uztai), burdinbidea utzi eta eskuinera sartu, kanalera.

Buril zahar batez egindako bilera. Pixka bat altu geratzen da bideko lehen paraboltarekin (mailoiduna) sendotu daiteke.

L1 (30 m, 8 seg., 6a edo A0/5b). Pasagune gogorra bileratik irteteko (A0 moduan egiteko aukera dago). Lehenengo bi paraboltak gertu daude, gainerakoak urruntzen doaz. Bileratik irtetean, gorantz eta eskuinerantz jo behar da, baina, laugarren aseguruaren ondoren, zuzen igo behar da. Konkordurak dituen zati bertikala. Bosgarren asegurutik ez da hurrengo asegurua ikusten eta urrutiratzea handia da. Tarte horretan fin ibili behar da, eta ondo frogatu zein txitxirio hartu. Tarte bertikala igarota, plaka pixka bat etzan egiten da eta lasaiago iritsiko gara sabeltxo batera. Bertan, pultsazio normaletara itzuliko gaituen parabolt bat aurkituko dugu. Azken metroak ondo aseguratutako plaka etzan batetik egiten dira.

L2 (30 m, 5 seg., 5b). Pasagune fina bileratik irten eta gainean dagoen plakara igotzeko. Gero, ezkerrerantz doan plaka bat igo behar da, eta horma-sabel bati ekin behar zaio. Azken metroak, eskuineranzko joera txiki batekin igotzen den plaza etzan batetik dira. Bilguneranoiko azken 8 metroak etzanagoak eta helduleku gehiagorekin, baina asegururik gabe.

L2 (30 m, 3 seg., 5a). 5-6 metro mugitu eskuinera, sabela gainditu dezakegula ikusten dugun leku bat aurkitu arte. Oinetaz fidatzeko pasagunea da, eta arriskutsua da; izan ere, eroriko batek kolpe larri bat jasatea eragin dezake. Aseguru baten falta sumatzen da. Sabelaren gainean dagoen plataforma handira igo ondoren, bileraren gainean ikusten den lehen zati bertikalera oinez hurbildu. Pasabide finen bat duen tartea, baina heltzeko gauza gehiago dituena. Plataforma labur batek bigarren zati bertikalaren oinarrian jartzen gaitu. Lehenengoaren antzekoa da. Plaka etzan batera irten, eta berehala iritsiko gara bilerara.

 






Jaitsiera: Bi aukera daude. Lehena oinez jaistea da. Horretarako, 150-200 m igo behar dira eskuinera eta gorantz, burdinbidea jaisteko kablea aurkitu arte. 100 metro inguruko aireko zatia, horizontalean, bizi-kable batez hornitua. Gero, bide nabarmen batetik oinez jaitsi eta autoa uzten den lekura iristen da. Guztira 20-25 min.

Bigarren aukera rapelatuz jaistea da. Ez da hainbeste ibili behar, eta antzeko enbora behar da. 60 metroko bi sokekin, 2 rapel beharko ditugu behera iristeko. Lehenengoa R3tik R1era, eta hortik lurrera.

 

Materiala: 9 zinta + bileretarako materiala. Friendsak eta fisureroak soberan daude, ezer jartzeko aukerarik ez dagoelako.

Arroka: Behealdean, Vadiellon hain ohikoa den “txitxirioz” osatutako konglomeratua. Harri lodiagoz osatutako konglomeratua L2 eta L3 luzeetan.

Orientazioa: Hegoaldea/hego-mendebaldea

Iraupena: 1h 45min

Nork irekia: B. Brun eta J. Oliván, 1984.

 

Cambiar idioma (Castellano)

2023/10/17

Egun-erdi bateko jarduerarako bide egokia (goizez edo arratsaldez, eguraldiaren arabera).

Bidea, Guillen Arias-en bide guztiak bezala, oso ondo hornituta dago (bere ohiko txapa horiekin) eta ez da inolako estuasunik pasatzen. Entzun dut bidea hornitu ondoren norbaitek txapak kendu zituela. Orain denak daude sikatuta (txapo!), eta ez zaigu gertatuko, hara joan eta bidea desekipatua aurkitzea. Ez dut uste onargarria denik pertsona baten lana boikotatzea, haren estiloa gustuko ez baduzu ere. Horrekin lotuta beste informazioa bat gehitu nahi dut. Tunelaren irteeraren eskuinaldean dagoen "Lo que duri" bide errazean txapak kenduta aurkitu genituen.

Plaken eskalada da nagusi (batzuk nahiko etzanak), oro har, arroka on batean. Arroka pixka bat delikatuagoa duten pare bat zati labur daude, baina hain ondo ekipatuta dagoenez, ez da estutasunik pasatzen.

Azken hiru bileren alboan rapel instalazio bat dago (2 parabolt + 2 uztai).

 

Iristeko eta hurbiltzeko: Ikusi hurrengo sarrera.

Tunelaren ondoren aparkatu (ez badu berorik egiten) edo lehenago (itzalpean geratzen da eta leku hobea da bero egiten badu). Tunelaren irteeran, autoa uzten den lekutik 50 metrotara, pista bat hasten da ezkerrerantz. Hori hartu.

Pistan gora 150 m inguru igo. Hasieran, pista zuzen igotzen da, baina eskuinerantz bihurgune txiki bat egiten duenean, pinu artean, ezkerretara plaka etzan bat ikusiko dugu. Bidea hor dago.

 

L1 (30 m, 6 seg., 4a). Oso etzanak diren bi plaka, ezkerrerako joerarekin igotzen direnak, erresaltee txiki baten bidez banatuta. Erresalte horretan luzeko pasabidea dago (txapak gertu).

L2 (20 m, 4 seg., 3c). Hasieran zerbait bertikala den plaka bat. Bertan kontzentratzen da luzearen zailtasuna. Gero plaka etzan batek bileran uzten gaitu.

L3 (25 m, 3 seg., 3b). Bidearen luzerik onenera iristeko (azkena) trantsizio luzea.. Hasieran arroka apur bat hautsia duen plaka etzana. Gero oso plaka etzana, ia oinez igotzen dena. Bilera aurkitzeko ezkerrerantz igo behar da.

L4 (30 m, 9 seg., 4b). Erdiko partean arroka pixka bat zaindu behar den plaka bertikala. Arrapala belartsu bat gurutzatu eta pasabide finen bat duen azken plakatxoari ekin.

 







Jaitsiera: 60 metroko soka batekin R4tik, R3ra, R3tik, R2ra eta R2tik, ezker aldera rapelatuz (zuhaitzak dauden leku aldera), lurrera. Rapelatu ondoren, azken metroak , modu eroso batean, oinez jaisten dira (plaka oso etzan batetik).

 

Materiala: 9 zinta + bilgunerako materiala. Friendsak eta fisureroak ez dira beharrezkoak.  

Arroka: Konglomeratua.

Orientazioa: Hegoa.

Iraupena: 50min

Nork irekia/ekipatua: Guillem Arias,

 

Cambiar idioma (Castellano)